ผมจำได้ดีเมื่อครั้งที่มีโอกาสในการเข้าร่วมงาน CES ครั้งแรกของผมในปี 1981 ที่ชิคาโก รัฐอิลลินอยส์ สถานที่ซึ่งให้ความรู้สึกว่าเหมือนได้กลับไปเป็นเด็กที่อยู่ในร้านขายขนมอีกครั้ง – จากห้องจัดแสดงหลักในศูนย์ McCormick Centre ซึ่งเต็มไปด้วยแบรนด์ญี่ปุ่นยี่ห้อดัง ไปจนถึงโรงแรม Pick Congress Hotel ซึ่งจัดแสดงแบรนด์เครื่องเสียงไฮเอ็นด์คุณภาพสูงที่ดีที่สุดในห้องที่ถูกจัดไว้เฉพาะ - มันเป็นสิ่งที่ให้ความตื่นเต้นเป็นอย่างมากสำหรับเด็กอายุ 22 ปี การสำรวจงานที่ด้านล่างของโรงแรมทำให้ผมค้นพบความประหลาดใจหลายอย่าง ซึ่งรวมถึงห้องหนึ่งที่เป็นห้องจัดแสดงเครื่องเสียงขนาดใหญ่ ประเภทที่ใช้สำหรับการประชุม ขนาด 20 x 32ฟุต โดยที่หน้าห้องไม่มีป้ายข้อมูลใด ๆ แต่กลับมีเสียงดนตรีคลาสสิกนุ่ม ๆ เล็ดลอดออกมาจากประตูคู่ที่เปิดอยู่ ขณะที่ผมเดินเข้าไป ผมจำได้ว่าเป็นเพลง Shostakovich Symphony และราวกับการแสดงมีคิวที่ได้กำหนดไว้ล่วงหน้า ทันทีที่ผมยื่นหัวเข้าไป เสียงกระหึ่มของเบส Herculean ได้พุ่งออกมาทางประตู ซึ่งเป็นครั้งแรกที่ผมได้พบกับเสียงเบสที่เต็มไปด้วยพลัง มีความลื่นไหล และเหมือนมีชีวิตจริง

เสียงเบสอันน่าตื่นตาตื่นใจนี้มีต้นกำเนิดมาจากตู้วูฟเฟอร์หน้าตาแสนธรรมดาวางเรียงซ้อนกันสองคอลัมน์ ซึ่งดูคล้ายกับตู้ชั้นวางหนังสือ AR ยุค 60 ที่วางตะแคงข้าง บรรจุไดรเวอร์ขนาด 2 x 8นิ้ว ประมาณ 6-8 ดอกต่อด้าน วางซ้อนกันตั้งแต่พื้นจนถึงเพดาน พร้อมกับเสริมด้วยเสียงจากลำโพงไฟฟ้าสถิต Acoustat Model 4 - 4 แผงจำนวน 1 คู่ ที่วางอยู่บนขาตั้งแบบสร้างเองที่ยกระดับลำโพงให้สูงขึ้นประมาณ 18-24นิ้ว ซึ่งสามารถสร้างเสียงดนตรีที่มีความสมดุลมาก การจัดเวทีเสียงนั้นมีความสมบูรณ์แบบและความสมดุลจากบนลงล่างนั้นสุดยอดมาก ซึ่งเป็นความยอดเยี่ยมในระดับที่ผมเริ่มจะรู้แล้วว่ามันจะเป็นเช่นนี้อยู่เสมอหาก ดร. คีธ จอห์นสัน (หัวหน้าทีมออกแบบของ Entec) มีส่วนในการเซ็ตระบบและปรับแต่ง สิ่งที่ผมได้ยินในตอนนั้นคือต้นแบบแรกของสิ่งที่ในที่สุดก็ได้กลายเป็นซับวูฟเฟอร์ในแบรนด์ของ Entec ซึ่งได้รับการเปิดตัวในอีก 3 ปีต่อมา อย่างไรก็ดีสายการผลิตซับวูฟเฟอร์ดังกล่าวนี้ไม่อาจทัดเทียมได้กับความรู้สึกความอบอุ่นของดนตรีในซับวูฟเฟอร์ต้นแบบแรกๆ แต่ถึงกระนั้นก็ตามประสบการณ์ในวันแรกที่ผมได้สัมผัสนั้นยังคงฝังอยู่ข้างในความทรงจำอย่างเต็มเปี่ยมเสมอมา

- ปี 2010 ณ เมืองเบิร์กลีย์ รัฐแคลิฟอร์เนีย
หลายปีต่อมา ในขณะที่ทีมออกแบบ REL ของผม และตัวผมเองใกล้ประสบความสำเร็จในการผลิตต้นแบบรุ่น Gibraltar G-1 ผมได้นึกย้อนกลับไปยังประสบการณ์ช่วงแรก ๆ และสงสัยว่า สิ่งที่ล้ำสมัยของศิลปะสมัยใหม่เช่นซับวูฟเฟอร์ G-1 จะให้เสียงอย่างไรถ้านำไปวางเป็นแนวเรียงซ้อนกันในแบบ Reference Line Array (RLA)? มันจะสามารถให้เสียงเบสที่ลุ่มลึกและจะมีประสิทธิภาพแค่ไหนถ้านำหลักการนี้มาประยุกต์ใช้? มันจะทำให้เกิด cross-coupling มากเกินไประหว่างไดรเวอร์จนทำให้น้ำเสียงเบสขาดความอ่อนโยนและความละมุนละไมหรือไม่? แต่ปรากฏว่า นี่เป็นหนึ่งในโครงการที่ง่ายที่สุดที่เคยทำมา ซึ่งเป็นเครื่องพิสูจน์ได้เป็นอย่างดี ในการพิสูจน์ถึงคุณภาพที่ดีของ G-1 มากไปกว่านั้นในปัจจุบันยังสามารถนำไอเดียนี้มาใช้กับรุ่น No. 25 และ G-1 MKII รุ่นใหม่ได้อย่างสมบูรณ์แบบอีกด้วย

แผงแบบ Reference Line Array (RLA) ก่อให้เกิดประโยชน์หลายประการ; ประการแรก ลำโพงที่อยู่ล่างสุดจะถูกยึดติดกับพื้นอย่างแน่นหนาทำให้สามารถสร้างเสียงเบสความถี่ต่ำมากๆ ที่ลุ่มลึกที่สุดโดยใช้ประโยชน์จากแผ่นระนาบที่ใหญ่ที่สุดในห้อง ซึ่งก็คือพื้นห้องนั่นเอง ลำดับต่อมาของชั้นสแต็กคือลำโพงตัวกลางที่มีหน้าที่ในการสร้างมวลเบสแบบกระแทก นั้นคือเสียงเบสความถี่ต่ำถึงระดับกลาง เช่น กลอง pistonic kick drums หรือ เอฟเฟกต์ที่มีความรุนแรงในแทร็กเสียงภาพยนตร์เช่นเสียงระเบิด และลำโพงตัวสุดท้ายด้านบนสุด ถูกวางอย่างเป็นอิสระจากพื้นและเพดานของห้อง - ให้เสียงเบสที่แผ่วเบาดุจขนนก ซึ่งเสียงเบสในระดับนี้จะเกิดขึ้นตามธรรมชาติเท่านั้น โดยที่เราจะสามารถรับรู้ความถี่นี้ได้เมื่อเข้าไปในถ้ำหรือโถงขนาดใหญ่ โดยลำโพงตัวบนสุดนี้เองจะสื่อสารให้เรารับรู้ได้ถึงขนาด รายละเอียดพื้นที่ และความยิ่งใหญ่ในแบบที่ไม่ค่อยพบในชุดเครื่องเสียงทุกๆขนาดหรือทุกระดับราคา

ในขณะที่เราทดลองกับต้นแบบสแต็กแรกของเรา เราเรียนรู้จากการทดลองได้อย่างรวดเร็วว่า การใช้ขาสำหรับลำโพงที่วางซ้อนอยู่ ซึ่งไม่ใช่ลำโพงตัวล่างได้สร้างปัญหาหลายประการ รวมไปถึงสร้างความเสียหายของเคลือบผิวลำโพงตัวล่าง และที่สำคัญกว่านั้น ในขณะที่ขามีประโยชน์อย่างมากในการให้ความมั่นคงต่อลำโพงตัวล่างเพียงตัวเดียวบนพื้น แต่ทว่ามันกลับสร้างความไม่มั่นคงเมื่อใช้กับลำโพงตัวบน ผมได้ทำการทดลองด้วยระดับความสูงที่แตกต่างกันไป – ปรากฏว่าความสูงของขานั้นไม่ได้ทำให้เกิดประโยชน์กับแนวคิดของ RLA เลย – และหลังจากผ่านการสร้างต้นแบบราวสองถึงสามรอบ ในที่สุดเราก็พบกับทางออก นั้นคือ การใช้ลำโพง 3 ตัววางซ้อนกันในแนวนอนจะทำงานได้อย่างยอดเยี่ยมเมื่อใช้ร่วมกับลำโพงรุ่นเดียวกันอันทันสมัยของเรา นอกจากนี้ เราค้นพบกว่าลำโพงคุณภาพยอดเยี่ยมในช่วงราคา $25,000-40,000 สามารถทำงานได้ดีโดยการใช้ซับวูฟเฟอร์เพียง 4 ตัว (วางซ้อนกันข้างละ 2 ตัว) 

การออกแบบขั้นสุดท้าย คือการขจัดความยุ่งเหยิงทางสายตาออกไป โดยการทำการเชื่อมต่อเอาท์พุทเพื่อให้สามารถใช้สายเคเบิลเดียวต่อสแต็กแล้วกระจายไปยังซับวูฟเฟอร์ส่วนบนเพิ่มเติมจากตัวล่างขึ้นมา ซึ่งได้นำไปสู่การกำเนิดแนวคิด RLA หรือแนวคิดการตั้งซ้อนกันของซับ REL Reference subs มันเป็นสิ่งที่น่ายินดีหากแนวคิดอันยอดเยี่ยมนี้สามารถก่อให้เกิดการเลียนแบบขึ้น ซึ่งก็จะเห็นการนำแบบไอเดียของเรานี้ไปใช้ได้จากงาน Munich High End Show ที่เยอรมนีเมื่อปีที่แล้วนี่เอง เราสามารถสังเกตเห็นว่ามีไม่น้อยกว่า 15 บริษัทที่แสดงลำโพงหรือกำลังจะเปิดตัวลำโพงโดยใช้แนวคิดแบบ RLA

อย่างไรก็ตาม สิ่งที่สำคัญอย่างยวดยิ่งที่มีผลต่อประสิทธิภาพของ RLA คือ การแยกการตั้งค่า gain และ crossover สำหรับซับวูฟเฟอร์ในแต่ละตัว การปรับและเพิ่มประสิทธิภาพของแต่ละสแต็กนั้นขึ้นอยู่กับความสามารถในการเพิ่มบทบาทของซับวูฟเฟอร์ในแต่ละตำแหน่งภายในสแต็ก การออกแบบที่เลียนแบบแนวคิดนี้เริ่มมีออกมาและมีแนวโน้มที่จะใช้แอมป์เดี่ยวสำหรับซับวูฟเฟอร์ในแต่ละตัว ซึ่งจะทำให้ข้อดีส่วนใหญ่ของ RLA ที่แท้จริงหายไป เป็นผลทำให้เกิดผลลัพธ์ที่เป็นเสียงเบสที่ทรงพลัง แต่เต็มไปด้วยความขุ่นมัว

การใช้การเชื่อมต่อระดับสูงของเราที่ไม่เหมือนใคร ซึ่งเป็นหัวใจหลักของซับวูฟเฟอร์ REL ทุกตัวที่เราทำออกมา พร้อมกับการควบคุม gain และ crossover อันแม่นยำ ทำให้ RLA มีความได้เปรียบที่ไม่เหมือนใคร  มันจะช่วยให้ลำโพงแต่ละตัวในสแต็กได้รับการปรับให้ทำงานเป็นรายตัวอย่างกลมกลืนด้วยกันเองและกับลำโพงคู่หน้า นี้จึงเป็นเทคโนโลยีที่ทำให้เราสามารถสร้างเสียงเบสที่เป็นธรรมชาติและสมบูรณ์แบบที่สุดซึ่งสามารถทำให้ผมรู้สึกทึ่งและสร้างความประทับใจได้เหมือนกับครั้งหนึ่งในงาน CES ที่ชิคาโกเมื่อสามทศวรรษก่อน

ขอให้สนุกกับการฟังเพลงนะครับ!
จอห์น ฮันเตอร์
Owner & Sales/Design Director